Բնական թվի բաժանարարներն ու բազմապատիկները
Դասարանական առաջադրանքներ
Բանավոր քննարկվող հարցեր
- Ի՞նչ է բնական թվի բաժանարարը։
Յուրաքանչյուր բնական թիվ, որին բաժանվում է տվյալ բնական թիվը,
կոչվում է վերջինիս բաժանարար։
- Ի՞նչ է բնական թվի բազմապատիկը։
Յուրաքանչյուր բնական թիվ, որը բաժանվում է տվյալ բնական թվին,
կոչվում է վերջինիս բազմապատիկ։
- Ինչպե՞ս կարելի է ստանալ բնական թվի ցանկացած բազմապատիկ։
Ցանկացած բազմապատիկ կարելի է ստանալ բազմապատկել բնական թիվը, ուրիշ բնական թվի։
- Ո՞րն է այն բնական թիվը, որը ցանկացած բնական թվի բաժանարար է։
Դա այն թիվն է, որին բաժանում են որիշ բնական թվի։
- Առնվազն քանի՞ բաժանարար կարող է ունենալ 1-ից տարբեր բնական թիվը։
9
- Տվյալ բնական թվի բազմապատիկների մեջ կա՞ արդյոք ամենամեծը։ Իսկ ամենափո՞քրը:
Առաջադրանքների փաթեթ
1․ 4366 թվի բաժանարա՞ր է արդյոք 37 թիվը։ Իսկ 4549-ի՞։
Այո’ 37-ը 4366-ի բաժանարարն է։ Իսկ 4549-ի` ո’չ։
2․ Գտե՛ք թվի բոլոր բաժանարարները․
10-1, 2, 5, 10
15
- 1, 3, 5
18 - 1, 2, 3, 6, 9
3․ 5, 9, 18, 15, 20 թվերից որո՞նք են 90-ի բաժանարար։
9, 18, 15
4․ Գտե՛ք տրված թվի բազմապատիկ որևէ հինգ թիվ․
1
- 1, 2, 3, 4, 5
2 - 4, 8, 10, 7, 9
1200 - 5, 3, 8, 7, 9
5․ Ստուգե՛ք, թե արդյոք 136, 1496, 7480, 634304 թվերը 17-ի բազմապատիկներ են։
136-այո
1496-այո
7480-այո
6364304-այո
6․ Շքերթին մասնակցում է 90 զինվորներից կազմված վաշտը։ Կարո՞ղ են արդյոք նրանք հինգ միանման շարք կազմել։ Իսկ վե՞ց շարք։
1) 90:5=18
2) 90:6=15
Այո’, կարող է կազմվել։
7․ Կփոխվի՞ արդյոք ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա մեծ կողմը (18սմ) 3 անգամ փոքրացնենք, իսկ փոքր կողմը (5սմ) մեծացնենք 10սմ-ով։
1) 18×5=90սմ
2) 18:3=6
3) 5+10=15
4) 6×15=90
Ո’չ, չի փոխվի։
8․ Քանի՞ անգամ կփոքրանա 20սմ և 30սմ կողմերով ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա փոքր կողմը փոքրացնենք 5սմ-ով, իսկ մեծը՝ 10սմ-ով։
1) 20×30=600
2) 20-5=15
3) 30-10=20
4) 20×15=300
5) 600:300=2
Պատ.` Կփոքրանա 2 անգամ։
9․ Գտե՛ք եռանկյան պարագիծը, եթե նրա երկու կողմերի երկարությունների գումարը 3 անգամ մեծ է երրորդ կողմի երկարությունից, որը 5սմ է։
1) 5×3=15
2) 15+5=20
Պատ.` Եռանկյան պարագիծը 20սմ. է։
Տնային առաջադրանքներ
1․ Գտե՛ք թվի բոլոր բաժանարարները․
20
- 1, 2, 4, 5, 10, 20
24 - 1, 2, 3, 4, 6, 8, 24
27 - 1, 3, 9, 27
31 - 1, 31
32
1, 2, 4, 8, 32
40 - 1, 2, 4, 8, 10, 40
56 - 1, 2, 4, 7, 8, 56
2․ 140, 39, 82, 35, 24 թվերից որո՞նց բաժանարարն է 5-ը։
5-ը 140 և 35-ի բաժանարարն է։
3․ Գտե՛ք տրված թվի բազմապատիկ որևէ հինգ թիվ․
5
- 5×1=5։ 5×2=10 10×3=30։ 30×4=120։ 120×5=600
11 - 11×2=22։ 22×2=44։ 44×3=132։ 132×4=528։ 528×5=2640
36 - 36×8=288։ 288×7=2016։ 2016×9=18144։ 18144×5=90720։ 90720×2=181440
57 - 57×3=171։ 171×7=1197։ 1197×8=9576։ 9576×9=86184 86184×6=517107
121 - 121×9=1089։ 1089×3=3267։ 3276×5=16335։ 16335×4=65335։ 65340×8=522720
572 - 572×2=1144։ 1144×9=10296։ 10296×3=30888։ 30888×7=216216։ 216216×1=216216
901 - 901×9=8109։ 8109×2=16218։ 16218×2=32436։ 32436×5=162180։ 162180×6=973080
4․ Պետք է 18 փուչիկը հավասար բաժանել երեխաներին։ Երեխաների ի՞նչ քանակներ են հնարավոր դրա համար։
Պատ.` 2, 3, 6, 9
5․ Գտե՛ք առաջին յոթ բնական թվերը, որոնք 3-ի բաժանելիս ստացվում է 2 մնացորդ։
Պատ.` 5, 8, 11, 14, 17, 20, 23
6․ Ուղղանկյան մեծ կողմը 6սմ է, փոքր կողմը՝ 5սմ։ Քանի՞ քառակուսի միլիմետրով կմեծանա ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա մեծ կողմը մեծացնենք 3մմ-ով, իսկ փոքր կողմը՝ 18մմ-ով։
Պատ.` Կմեծանա 54մմ-ով։
7․ Ուղիղ անկյունը բաժանված է երկու անկյունների այնպես, որ դրանցից մեկը 5 անգամ մեծ է մյուսից։ Ի՞նչ մեծություններ ունեն ստացված անկյունները։
1) 90:5=18
2) 90-18=72
Պատ.` 18 և 72։
8․ Ծաղկեփնջում 50 կարմիր ու սպիտակ վարդեր կան, ընդ որում կարմիր վարդերը 4 անգամ շատ են սպիտակ վարդերից։ Քանի՞ կարմիր և քանի՞ սպիտակ վարդ կա ծաղկեփնջում։
1) 50:2=25
2) 25:4=
9․ Տասնհինգարկանի հյուրանոցն ունի 1200 համար՝ մեկտեղանոց և երկտեղանոց։ Ամեն հարկում միևնույն քանակով համարներ կան, ընդ որում երկտեղանոցների քանակը 3 անգամ ավելի է մեկտեղանոցների քանակից։ Ամենաշատը քանի՞ կենվոր կարող է իջևանել հյուրանոցի ամեն մի հարկում։
1200:15=80
80:4=20( մեկտեղանոց)
20×3=60(երկտեղանոց)
2×60+20=140
Պատ․՝ 140 կենվոր։
